Giới thiệu qua Làng Cổ Đường Lâm

Làng cổ Đường Lâm nằm ở xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, cách trung tâm Hà Nội khoảng 50 km. Làng có diện tích khoảng 800 ha, thuộc vùng đồng bằng trung du Bắc Bộ, với khí hậu nhiệt đới gió mùa đặc trưng: hè nóng ẩm, đông lạnh khô. Đường Lâm nổi tiếng với hơn 300 ngôi nhà cổ hàng trăm năm tuổi, được xây chủ yếu bằng đá ong – vật liệu đặc trưng của vùng.

Không gian làng vẫn giữ nguyên vẻ cổ kính với cổng làng, giếng nước, đình làng và những con đường lát gạch đỏ. Đây là quê hương của hai vị vua: Phùng Hưng và Ngô Quyền, nên mang đậm dấu ấn lịch sử. Người dân vẫn giữ nếp sống truyền thống, tổ chức nhiều lễ hội và làm các món đặc sản như chè lam, tương, kẹo dồi… Với những giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc, Đường Lâm được xem là “bảo tàng sống” của làng quê Việt.

Lịch sử Làng Cổ Đường Lâm

Làng cổ Đường Lâm có lịch sử hơn 1.200 năm. Đây là một trong những làng cổ nhất miền Bắc. Làng thuộc xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Vùng đất này từng rất phát triển thời cổ đại. Đường Lâm là quê hương của nhiều nhân vật lịch sử. Tiêu biểu là vua Phùng Hưng và vua Ngô Quyền. Ngô Quyền đánh thắng quân Nam Hán năm 938. Chiến thắng mở ra thời kỳ độc lập lâu dài. Phùng Hưng được nhân dân tôn làm Bố Cái Đại Vương. Cả hai vị vua đều được thờ trong làng.

Làng còn nhiều di tích lịch sử quan trọng, lâu đời. Đình Mông Phụ, chùa Mía là công trình tiêu biểu. Nhiều ngôi nhà cổ có tuổi đời vài trăm năm. Kiến trúc sử dụng đá ong, đặc trưng vùng Sơn Tây. Đường làng, giếng nước, sân đình vẫn còn nguyên vẹn. Người dân giữ gìn nếp sống truyền thống xưa. Tập tục, lễ hội vẫn được tổ chức hàng năm. Năm 2006, làng được công nhận Di tích Quốc gia. Đường Lâm là nơi lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt.

Kiến trúc Làng Cổ Đường Lâm

Làng cổ Đường Lâm nổi bật với kiến trúc truyền thống Bắc Bộ rất độc đáo. Các ngôi nhà được xây chủ yếu bằng đá ong – loại đá nhẹ, bền, có màu vàng đặc trưng. Gạch nung dùng để lát nền và xây tường. Mái nhà lợp ngói âm dương, có hình cong mềm mại, rất truyền thống. Nhà thường có cấu trúc ba gian, hai chái, gian giữa dùng để thờ cúng tổ tiên. Cửa làm bằng gỗ lim hoặc gỗ mít, chạm trổ hoa văn tinh xảo.

Đường làng lát gạch đỏ ong, nhỏ, uốn lượn theo địa hình tự nhiên. Cổng làng xây bằng đá ong, chắc chắn và cổ kính. Đình làng và chùa Mía mang kiến trúc thời phong kiến với mái ngói, kèo cột gỗ chạm khắc. Các công trình sử dụng vật liệu tự nhiên, hài hòa với thiên nhiên. Kiến trúc Đường Lâm thể hiện rõ văn hóa và nghệ thuật dân gian Bắc Bộ. Đây là bảo tàng sống về kiến trúc truyền thống Việt Nam.

Cách di chuyển

Làng cổ Đường Lâm cách Hà Nội khoảng 50 km. Du khách từ Hà Nội có nhiều cách đi. Có thể đi ô tô, xe máy hoặc xe buýt. Từ trung tâm Hà Nội, đi theo hướng Sơn Tây. Từ Sơn Tây, đi thêm khoảng 7 km đến làng. Đường đi có biển chỉ dẫn rõ ràng, dễ tìm. Nếu đi nhóm, thuê xe riêng rất tiện lợi. Xe máy phù hợp nhóm nhỏ, trải nghiệm thú vị. Nên đi sớm để tránh tắc đường cuối tuần.

Du khách từ TP. Hồ Chí Minh phải đi máy bay. Bay tới sân bay Nội Bài ở Hà Nội. Sau đó đi ô tô hoặc xe buýt tới Đường Lâm. Có nhiều xe khách từ sân bay hoặc trung tâm. Nên đặt xe trước để thuận tiện di chuyển. Tổng thời gian từ TP. Hồ Chí Minh khá lâu, cần chuẩn bị kỹ.

Tham quan vào thời gian nào ?

Làng cổ Đường Lâm có thể tham quan quanh năm. Tuy nhiên, có những thời điểm đẹp hơn cả. Mùa thu, từ tháng 9 đến tháng 11, rất lý tưởng. Trời mát, nắng nhẹ, dễ chịu khi đi bộ. Cây cối vào thu đẹp, thích hợp để chụp ảnh.

Mùa xuân, từ tháng 2 đến tháng 4 cũng đẹp. Không khí trong lành, nhiều lễ hội truyền thống diễn ra. Du khách có thể kết hợp du xuân, dâng hương.

Mùa hè tháng 5 đến tháng 8. Trời nắng gắt, nên hạn chế đi. Nếu đi vào hè, nên chọn sáng sớm hoặc chiều muộn. Buổi sáng là thời gian tham quan tốt nhất trong ngày. Lúc này trời mát, ít người, chụp ảnh đẹp hơn. Buổi trưa nên nghỉ ngơi, tránh nắng nóng. Dịp lễ, tết đông khách, nên đi sớm hơn bình thường. Nếu đi cuối tuần, nên đến từ sáng sớm.

Tham quan du lịch tại làng cổ Đường Lâm

Khi đặt chân đến làng cổ Đường Lâm, du khách sẽ ngay lập tức bị cuốn hút bởi vẻ đẹp mộc mạc và không gian cổ kính. Làng không chỉ lưu giữ nhiều dấu tích lịch sử quan trọng mà còn có những công trình kiến trúc đặc sắc, mang đậm nét văn hóa truyền thống của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Trong hành trình khám phá, bạn sẽ được trải nghiệm nhiều điểm tham quan nổi bật, từ cổng làng đá ong vững chãi, các ngôi nhà cổ gần nghìn năm tuổi, đến đình làng, đền thờ các vị anh hùng dân tộc và những con đường lát gạch đỏ ong uốn lượn.

Cổng làng Đường Lâm

Cổng làng Đường Lâm là biểu tượng đặc trưng và là điểm đầu tiên du khách gặp khi bước vào làng cổ. Cổng được xây dựng bằng đá ong – loại đá tự nhiên có màu vàng nhạt, rất bền và mang nét đặc trưng riêng của vùng Sơn Tây. Cổng có kiến trúc đơn giản nhưng vững chãi, thể hiện sự cổ kính và trang nghiêm của một làng quê truyền thống. Đây không chỉ là nơi ngăn cách không gian làng với bên ngoài mà còn là nơi thể hiện tinh thần cộng đồng, nét văn hóa đặc sắc của người dân Đường Lâm qua hàng trăm năm lịch sử.

Nhà cổ Mông Phụ

Nhà cổ Mông Phụ là ngôi nhà truyền thống đặc trưng. Nhà xây bằng đá ong và gạch nung. Kiến trúc ba gian hai chái rất phổ biến. Mái nhà lợp ngói âm dương cong mềm mại. Cột và cửa gỗ chạm khắc rất tinh xảo. Nhà có sân rộng và giếng nước sạch. Không gian gần gũi với thiên nhiên xung quanh. Nhà cổ phản ánh văn hóa, lối sống truyền thống. Đây là điểm thu hút khách tham quan nhiều nhất.

Chùa Mía

Chùa Mía là ngôi chùa cổ nổi tiếng của làng. Chùa xây từ thời Lý với kiến trúc truyền thống. Mái chùa lợp ngói âm dương cong mềm mại. Bên trong có nhiều tượng Phật cổ quý giá. Chùa là nơi sinh hoạt tâm linh của dân. Chùa thường tổ chức các lễ hội lớn hàng năm. Đây là điểm thu hút khách du lịch, phật tử. Chùa Mía mang đậm nét văn hóa vùng đồng bằng.

Đền thờ vua Ngô Quyền

Đền thờ vua Ngô Quyền nằm trong làng cổ Đường Lâm. Đền được xây dựng trang nghiêm, kiến trúc cổ kính. Đây là nơi tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc. Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán năm 938. Đền thường tổ chức lễ hội truyền thống hàng năm. Du khách đến viếng thăm để tưởng nhớ công lao. Kiến trúc đền mang nét đặc trưng thời phong kiến. Đền là điểm văn hóa quan trọng của làng.

Đền thờ Phùng Hưng

Đền thờ Phùng Hưng nằm tại làng cổ Đường Lâm. Đền thờ Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng. Ông là người lãnh đạo khởi nghĩa chống nhà Đường. Đền có kiến trúc truyền thống, mái ngói cong đẹp. Không gian đền trang nghiêm, yên tĩnh, cổ kính. Lễ hội tưởng niệm Phùng Hưng tổ chức hằng năm. Người dân đến dâng hương tưởng nhớ công lao. Đây là điểm đến lịch sử và văn hóa ý nghĩa.

Giếng cổ

Giếng cổ là công trình quen thuộc trong làng Đường Lâm. Giếng thường nằm giữa sân đình hoặc đầu ngõ. Giếng được xây bằng đá ong và gạch cổ. Nước giếng trong, mát, dùng cho sinh hoạt hằng ngày. Người dân xưa coi giếng là nguồn sống quý giá. Giếng gắn liền với đời sống và phong tục làng. Nhiều giếng vẫn còn được sử dụng đến ngày nay. Giếng cổ góp phần giữ gìn nét làng quê truyền thống.

Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh

Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh nằm trong làng cổ Đường Lâm. Giang Văn Minh là người văn võ song toàn. Ông đỗ Thám hoa dưới triều Lê Thần Tông. Được cử làm sứ thần sang nhà Minh (Trung Quốc). Ông giữ khí tiết, bị giết vì không chịu khuất phục. Nhà thờ được xây để tưởng nhớ công lao của ông. Kiến trúc nhà thờ đơn giản, trang nghiêm, cổ kính. Đây là địa chỉ đỏ về lòng yêu nước và chính nghĩa.

Các nhà cổ Đường Lâm

Làng cổ Đường Lâm có tổng cộng 956 ngôi nhà truyền thống. Trong đó, làng Mông Phụ có 239 nhà, Đông Sàng 441 nhà, Cam Thịnh 165 nhà. Nhiều ngôi nhà được xây dựng từ rất lâu, khoảng các năm 1649, 1703, 1850. Các ngôi nhà thường có 5 hoặc 7 gian, kiến trúc đặc trưng. Vật liệu xây dựng là tre, nứa, gỗ xoan, đá ong, ngói, gạch nung và đất nện. Mỗi ngôi nhà có sân vườn rộng, chia thành nhiều khu vực riêng biệt. Bao gồm nhà chính, nhà ngang, bếp, sân vườn, chuồng trại, giếng nước và cổng mái che.

Một số ngôi nhà cổ nổi tiếng nhất Đường Lâm là nhà ông Nguyễn Văn Hùng, nhà ông Hà Nguyên Huyến và nhà chị Dương Lan.

Ẩm Thực Làng Cổ Đường Lâm

Ẩm thực Đường Lâm mang đậm hương vị truyền thống. Món ăn được làm từ nguyên liệu địa phương tươi ngon. Gia vị hòa quyện tạo nên hương vị đặc trưng. Các món ăn đơn giản nhưng rất đậm đà, hấp dẫn. Du khách thường thích thưởng thức các món dân dã nơi đây. Ẩm thực giúp thể hiện nét văn hóa làng quê. Mỗi bữa ăn là trải nghiệm văn hóa thú vị. Không gian ăn uống giản dị, gần gũi với thiên nhiên.

Thịt quay đòn

Thịt quay đòn là món ăn truyền thống nổi tiếng. Thịt heo chọn phần ba chỉ hoặc vai. Thịt được tẩm ướp gia vị đậm đà, vừa ăn. Sau đó, thịt được quay trên than hồng đều tay. Thịt chín vàng, lớp da giòn tan, bên trong mềm. Món ăn thường được cắt thành từng miếng nhỏ. Thịt quay đòn ăn kèm bánh mì hoặc rau sống. Hương vị thơm ngon, đậm đà, hấp dẫn.

Gà mía 

Gà Mía là giống gà quý, nổi tiếng vùng Đường Lâm. Thịt gà săn chắc, thơm ngon và rất ngọt. Gà thường được nuôi thả tự nhiên trong làng. Món gà Mía có thể làm nhiều cách khác nhau. Gà luộc giữ được vị ngọt tự nhiên, dai ngon. Gà nướng thơm lừng, da giòn, thịt mềm. Gà hấp lá chanh thơm mát, đậm đà vị quê.

Chè lam

Chè lam là món bánh truyền thống nổi tiếng của Đường Lâm. Nguyên liệu chính gồm gạo nếp, mật mía và gừng tươi. Chè lam có vị ngọt nhẹ, thơm mùi gừng đặc trưng. Bánh có màu vàng nâu, dẻo dai, dễ ăn. Chè lam thường được làm vào dịp lễ, Tết. Đây là món quà ý nghĩa khi du khách đến thăm. Món bánh thể hiện văn hóa ẩm thực truyền thống lâu đời.

Kẹo dồi

Kẹo dồi là món kẹo truyền thống nổi tiếng của Đường Lâm. Kẹo làm từ đường, mạch nha và lạc rang giã nhỏ. Kẹo có vị ngọt vừa phải, dẻo dai và thơm ngon. Món ăn thường xuất hiện trong dịp lễ hội truyền thống. Kẹo dồi mang đậm nét văn hóa ẩm thực địa phương. Du khách thích mua kẹo dồi làm quà khi đến đây.

Làng cổ Đường Lâm là điểm đến mang đậm hồn Việt xưa. Kiến trúc nhà cổ, không gian làng quê vẫn được gìn giữ. Ẩm thực dân dã, phong phú và đầy hương vị truyền thống. Di tích lịch sử gắn liền với nhiều danh nhân đất Việt. Mỗi bước chân là hành trình khám phá văn hóa lâu đời.

Để chuyến đi thêm trọn vẹn, hãy chọn Thủ Đô Travel. Công ty tổ chức tour Đường Lâm chuyên nghiệp, uy tín, tận tâm. Lịch trình rõ ràng, hướng dẫn viên am hiểu và nhiệt tình.

Tham quan Đường Lâm cùng Thủ Đô Travel – trải nghiệm khó quên cho mọi du khách.